Benedykt XVI: W modlitwie doświadczamy obecności Jezusa

Audiencja środowa 5 września 2012

Drodzy Bracia i Siostry,

dzisiaj, po okresie wakacyjnym, tutaj, na Watykanie, wznawiamy audiencje, kontynuując tę „szkołę modlitwy” - jaką razem przeżywam z wami - podczas środowych katechez. Dzisiaj chciałbym opowiedzieć o modlitwie w księdze Apokalipsy, która – jak wiecie – jest ostatnią księgą Nowego Testamentu. Jest to trudna księga, która zawiera wielkie bogactwo. Wprowadza nas ona w kontakt z żywą i pulsującą modlitwą chrześcijańskiej wspólnoty zgromadzonej w „dzień Pański”. Na tym fakcie opiera się zasadniczo cały tekst. Lektor przedstawia wspólnocie przesłanie powierzone Janowi Ewangeliście przez Chrystusa Pana. Lektor i wspólnota wierzących stanowią – można by powiedzieć – dwóch bohaterów rozwoju tej księgi, do nich od samego początku jest skierowane świąteczne życzenie: „Błogosławiony, który czyta, i błogosławieni, którzy słuchają słów tego proroctwa” (1, 3). Z tego ciągłego dialogu między nimi wypływa wielka symfonia modlitwy, która aż do samego końca rozwija się w wielkiej różnorodności form. Kiedy słuchamy lektora, który ukazuje przesłanie, kiedy słuchamy wspólnoty i obserwujemy jej reakcje na to przesłanie, ich modlitwa z czasem przekształca się w naszą modlitwę. Pierwsza część Apokalipsy w zachowaniu modlącej się wspólnoty ukazuje trzy fazy: pierwsza (1, 4-8) jest dialogiem, który – jest to jedyny przypadek w Nowym Testamencie – odbywa się między dopiero co zebraną wspólnotą i lektorem, który zwraca się z błogosławiącym wezwaniem: „łaska wam i pokój” (1, 4). Lektor kontynuuje, podkreślając pochodzenie tego życzenia; pochodzi ono od Trójcy: od Ojca, od Ducha Świętego, od Jezusa Chrystusa, uczestniczących razem w realizacji planu stworzenia i zbawienia ludzkości. Zgromadzenie słucha, a słysząc wymieniane imię Jezusa Chrystusa, przeżywa przypływ radości i odpowiada z entuzjazmem, wznosząc modlitwę uwielbienia: „Temu, który nas miłuje i który przez swą krew uwolnił nas od naszych grzechów, i uczynił nas królestwem - kapłanami dla Boga i Ojca swojego, Jemu chwała i moc na wieki wieków! Amen” (1, 5b-6).

Wspólnota ogarnięta miłością Chrystusa czuje się wyzwolona z więzów grzechu i przedstawia się jako „królestwo” Jezusa Chrystusa, które należy całkowicie do Niego. Uznaje wielką misję, która wraz z chrztem została jej powierzona, aby wnosić w świat obecność Boga. Kończy swoją celebrację uwielbienia, patrząc na nowo wprost na Jezusa, i z rosnącym entuzjazmem uznaje Jego „chwałę i moc” mogącą zbawić ludzkość. Końcowe „Amen” konkluduje hymn uwielbienia dla Chrystusa. Już te pierwsze wersety księgi zawierają wielkie bogactwo wskazówek dla nas; mówią nam, że nasza modlitwa jest przede wszystkim słuchaniem Boga, który do nas mówi. Zalewani ogromem słów nie jesteśmy przyzwyczajeni do słuchania, przede wszystkim do oddania się wewnętrznej i zewnętrznej postawie wyciszenia, aby skierować uwagę na to, co Bóg chce nam powiedzieć. Te wersety uczą nas ponadto, że nasza modlitwa, często będąca tylko modlitwą prośby, powinna być nade wszystko modlitwą uwielbienia Boga za Jego miłość, za dar Jezusa Chrystusa, który przyniósł nam siłę, nadzieję i zbawienie.

Nowe wystąpienie lektora przypomina wspólnocie poruszonej przez miłość Chrystusa zobowiązanie do dostrzegania Jego obecności w jej życiu: „Oto nadchodzi z obłokami, i ujrzy Go wszelkie oko i wszyscy, którzy Go przebili. I będą Go opłakiwać wszystkie pokolenia ziemi” (1, 7a). Po swoim wniebowstąpieniu na „obłoku”, symbolu Jego transcendencji (por. Dz 1, 9), Jezus Chrystus powróci tak samo, jak wstąpił do nieba (por. Dz 1, 11b). Wtedy wszystkie narody poznają Go i - jak zachęca św. Jan w swojej czwartej Ewangelii - „będą patrzeć na tego, którego przebili” (J 19, 37). Będą myśleć o swoich grzechach, które stały się przyczyną Jego ukrzyżowania, i tak jak ci, którzy osobiście towarzyszyli Mu w czasie śmierci na Kalwarii, „uderzą się w piersi” (por. Łk 23, 48), prosząc o przebaczenie, aby mogli pójść za Nim i przygotować w ten sposób pełne zjednoczenie z Nim, po Jego powtórnym przyjściu. Wspólnota czyni refleksję nad tym przesłaniem i mówi: „Tak, Amen” (Ap 1, 7b). Poprzez swoje „tak” wyraża pełne przyjęcie tego, co jej przekazano, i prosi, aby stało się to naprawdę rzeczywistością. Jest to modlitwa wspólnoty, która medytuje nad miłością Boga objawioną w sposób najwyższy na krzyżu i modli się o życie zgodne z powołaniem do bycia uczniami Chrystusa.

Mamy też odpowiedź Boga: „Jam jest Alfa i Omega..., Który jest, Który był, i Który przychodzi”, Wszechmogący (1, 8). Bóg, który objawia się jako początek i koniec historii, przyjmuje i bierze do serca modlitwę wspólnoty. On był, jest i będzie obecny i działający ze swoją miłością w sprawach człowieka - w teraźniejszości, w przyszłości tak jak i w przeszłości, aż do ostatecznego celu. Tutaj znajdujemy inny ważny element: nieustanna modlitwa budzi w nas poczucie obecności Pana w naszym życiu, w historii, a Jego obecność podtrzymuje nas, prowadzi i daje nam wielką nadzieję także pośród ciemności niektórych ludzkich wydarzeń; co więcej, każda modlitwa, nawet w największej samotności, nie jest nigdy izolowaniem się, nigdy nie jest sterylna, ale jest życiodajną siłą, która karmi chrześcijańskie życie, coraz bardziej zaangażowane i spójne.

Drugi etap modlitwy wspólnoty (1, 9-22) jeszcze bardziej pogłębia więź z Jezusem Chrystusem: Pan pozwala się zobaczyć, przemawia, działa, a wspólnota - coraz bliżej Niego - słucha, odpowiada i przyjmuje. W przesłaniu przedstawionym przez lektora święty Jan opowiada o osobistym doświadczeniu spotkania z Chrystusem. Przebywa on na wyspie Patmos z powodu „słowa Bożego i świadectwa Jezusa” (1, 9) i jest „dzień Pański” (1, 10) - niedziela, kiedy świętuje się Zmartwychwstanie. Święty Jan zostaje porwany przez Ducha Świętego (1, 10). Duch Święty napełnia go i odnawia, poszerzając jego zdolność do przyjęcia Jezusa, który zaprasza go do pisania. Modlitwa wspólnoty, która słucha, przyjmuje stopniowo postawę kontemplacji o rytmie wyznaczanym czasownikami: „widzi”, „patrzy”, kontempluje to, co proponuje lektor, interioryzuje to i czyni swoim. Jan słyszy „potężny głos jak gdyby trąby” (1, 10b). Głos ten nakazuje mu wysłać wiadomość do siedmiu Kościołów (1, 11), które znajdują się w Azji Mniejszej, a przez nie do wszystkich Kościołów wraz z ich pasterzami. Określenie „głos jak gdyby trąby” odnoszący się do Księgi Wyjścia (por. 20, 18) przypomina objawienie się Boga Mojżeszowi na górze Synaj i przypomina głos Boga, który przemawia z nieba, z Jego transcendencji. Jest on tutaj przypisany Jezusowi Chrystusowi Zmartwychwstałemu, który z chwały Ojca przemawia do zgromadzonych na modlitwie. Odwracając się, aby „zobaczyć głos” (1, 12), Jan widzi „siedem złotych świeczników i pośród świeczników kogoś podobnego do Syna Człowieczego” (1, 12-13), termin szczególnie bliski Janowi, który wskazuje na samego Jezusa. Złote świeczniki z zapalonymi świecami wskazują na Kościół za każdym razem, gdy zbiera się on na modlitwie, na Liturgii: Jezus Zmartwychwstały, „Syn Człowieczy”, staje pośrodku (Kościoła) i przyobleczony w szaty arcykapłana Starego Testamentu wypełnia kapłański urząd mediatora u Ojca.

W symbolicznym Janowym przesłaniu następuje chwalebne objawienie Chrystusa Zmartwychwstałego wraz z cechami charakterystycznymi właściwymi Bogu, które przytaczane są w Starym Testamencie. Mowa jest o „włosach - białych jak biała wełna, jak śnieg” (1, 14), będących symbolem odwieczności Boga (por. Dn 7, 9) i zmartwychwstania. Drugim symbolem jest symbol ognia, który w Starym Testamencie często jest odnoszony do Boga, aby wskazać na dwie Jego cechy. Pierwszą jest zazdrosna intensywność Jego miłości, która ożywia jego przymierze z człowiekiem (por. Pwt 4, 24). Jest to ta sama paląca intensywność miłości, którą odczytuje się w spojrzeniu Jezusa Zmartwychwstałego: „oczy Jego były jak płomień ognia (Ap 1, 14a). Drugą cechą jest niepohamowana zdolność przezwyciężania zła - „trawiący ogień” (Pwt 9, 3). W podobny sposób także „stopy” Jezusa, zmierzające, by przeciwstawić się i pokonać zło, podobne są do „drogocennego metalu, jak gdyby w piecu rozżarzonego” (Ap 1, 15). Dalej głos Jezusa Chrystusa jest jak „jak głos wielu wód” (1, 15c), posiada czyniący wrażenie odgłos „chwały Boga Izraela, który zmierza do Jerozolimy”, o którym mówi prorok Ezechiel (por. Ez 43, 2). Następnie ukazane są trzy symboliczne elementy, które pokazują to, co Jezus Zmartwychwstały czyni dla swojego Kościoła: trzyma go mocno w swojej prawej ręce - to bardzo ważny obraz: Jezus trzyma Kościół w swojej ręce - przemawia do niego głosem przenikającym jak miecz obosieczny i ukazuje mu blask swojej boskości: „Jego wygląd - jak słońce, kiedy jaśnieje w swej mocy” (Ap 1, 16). Jan jest tak całkowicie zachwycony tym zdumiewającym doświadczeniem Zmartwychwstałego, że czuje, jakby tracił przytomność, i pada jak martwy.

Po tym doświadczeniu objawienia Apostoł ma przed sobą Pana Jezusa, który rozmawia z nim, uspokaja go, kładzie mu rękę na głowie, odsłania mu swoją tożsamość jako Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego i powierza mu zadanie przekazania Jego orędzia Kościołom (por. Ap 1, 17-18). Ten Bóg to coś pięknego, przed którym Apostoł upadł jak martwy. On jest przyjacielem życia i kładzie swoją rękę na jego głowie. Taki też będzie dla nas. Jesteśmy przyjaciółmi Jezusa. Stąd przyszłe ukazanie się Boga Zmartwychwstałego, Chrystusa Zmartwychwstałego nie będzie przerażające, będzie spotkaniem z przyjacielem. Także cała wspólnota przeżywa wraz z Janem szczególny moment światła przed Panem, jednakże złączony z doświadczeniem codziennego spotkania z Jezusem, doświadczając bogactwa kontaktu z Panem, który wypełnia każdą przestrzeń jej życia.

W trzeciej i ostatniej fazie pierwszej części Apokalipsy (Ap 2-3) lektor przedstawia wspólnocie przesłanie w siedmiu formach, w którym Jezus przemawia w pierwszej osobie. Skierowane do siedmiu Kościołów umiejscowionych w Azji Mniejszej wokół Efezu przemówienie Jezusa wychodzi od specyficznej sytuacji każdego z tych Kościołów, aby następnie rozszerzyć się na Kościoły wszystkich czasów. Jezus wkracza w aktualną sytuację każdego z Kościołów, uwydatniając ich blaski i cienie i kierując do nich naglące zaproszenie: „Nawróć się!” (2, 5.16; 3, 19c); „Trzymaj, co masz” (3, 11); „Pierwsze czyny podejmij!” (2, 5); „Bądź więc gorliwy i nawróć się!” (3, 19b)... To słowo Jezusa, jeśli jest słuchane z wiarą, natychmiast zaczyna być skuteczne: Kościół zanurzony w modlitwie, przyjmując słowo Pana, zostaje przemieniony. Wszystkie Kościoły winny poddać się uważnemu słuchaniu Pana, otwierając się na Ducha, jak nakazuje to ze stanowczością Jezus, powtarzając siedmiokrotnie to polecenie: „Kto ma uszy, niechaj posłyszy, co mówi Duch do Kościołów” (2, 7.11.17.29; 3, 6.13.22). Zgromadzenie słucha orędzia, otrzymując zachętę do skruchy, nawrócenia, wytrwałości, wzrastania w miłości, ukierunkowania drogi.

Drodzy Przyjaciele, Apokalipsa przedstawia nam wspólnotę zjednoczoną w modlitwie, ponieważ to właśnie w modlitwie doświadczamy w sposób ciągle wzrastający obecności Jezusa z nami. Im więcej i lepiej modlimy się z wytrwałością, z natężeniem, tym bardziej upodabniamy się do Niego, a On naprawdę wkracza w nasze życie i nim kieruje, udzielając mu radości i pokoju. I o ile więcej znamy, kochamy i naśladujemy Jezusa, o tyle bardziej czujemy potrzebę, by zatrzymać się w modlitwie z Nim, otrzymując pokój duszy, nadzieję i siłę w naszym życiu.

Po polsku:

Pozdrawiam serdecznie pielgrzymów polskich. Apokalipsa św. Jana Apostoła uczy nas modlitwy, która rodzi poczucie bliskości Chrystusa, uświadamia Jego obecność i działanie w nas oraz w dziejach świata. On jest naszą mocą i nadzieją. Darzy nas radością i pokojem. Prośmy, by On sam przewodził naszemu życiu i nam błogosławił. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus.

Po francusku:

Drodzy Bracia i Siostry, powracamy dziś rano do katechez poświęconych modlitwie. Księga Apokalipsy, o której chciałbym dzisiaj mówić, daje nam styczność z modlitwą wspólnoty chrześcijan zebranej w „dniu Pańskim” (Ap 1, 10). Od początku pojawia się zapowiedź radosnego życzenia: „Błogosławiony, który odczytuje, i którzy słuchają słów Proroctwa” (Ap 1, 3). Pierwsze wersety tej księgi mówią nam, że nasza modlitwa jest na pierwszym miejscu słuchaniem Boga, który do nas mówi, i że przede wszystkim winna ona być modlitwą uwielbienia Boga za Jego miłość, za Jezusa Chrystusa, który przyniósł nam siłę, nadzieję i zbawienie. Modlitwa wzbudza poczucie obecności Pana w naszym życiu i w historii, obecności, która nas podtrzymuje, prowadzi i daje ogromną nadzieję. Jest energią, która żywi autentyczne życie chrześcijańskie. W swoim przesłaniu św. Jan potwierdza, że chodzi o to, by słuchać tego, co mówi Duch, i wytrwale podejmować drogę nawrócenia i miłości! Kochani Przyjaciele, im bardziej wchodzimy w stałą i intensywną modlitwę, tym bardziej upodabniamy się do Chrystusa, który prawdziwie wchodzi w nasze życie, dając mu radość i pokój. Im bardziej poznajemy, kochamy i idziemy za Jezusem, tym bardziej odczuwamy potrzebę zatrzymania się na modlitwie z Nim, otrzymując pokój, nadzieję i siłę w naszym życiu.[...]

Po angielsku:

Dzisiaj rozważamy temat modlitwy, który znajdujemy na początku Księgi Objawienia, znanej także jako księga Apokalipsy. Jest to w pewnym sensie trudna księga, ale zawierająca wiele bogactwa. Już w początkowych wersetach księgi jest bardzo wiele treści: mówią nam, że modlitwa jest przede wszystkim słuchaniem Boga, który do nas mówi. Dzisiaj pośród wrzawy wielu zbędnych słów wielu ludzi zatraciło zwyczaj słuchania, nawet Słowa Bożego. Początkowe wersety Apokalipsy uczą nas, że modlitwa nie polega tylko na wypowiadaniu wielu słów proszących Boga, aby pomógł nam w różnych naszych potrzebach, ale raczej winna być oddawaniem chwały Bogu za Jego miłość i za dar Jezusa Chrystusa, który daje nam siłę, nadzieję i zbawienie. Winniśmy zaprosić Jezusa do naszego życia, aby wypowiedzieć Chrystusowi nasze „tak!”, aby w ten sposób żywić i pogłębiać nasze chrześcijańskie życie. Nieustanna modlitwa będzie objawiać nam świadomość Bożej obecności w naszym życiu i historii. Wspólna modlitwa, szczególnie liturgiczna, pogłębi naszą świadomość obecności Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego Jezusa pośród nas. Dzięki temu im bardziej znamy, miłujemy i naśladujemy Chrystusa, tym bardziej chcemy Go spotykać na modlitwie, bo On jest pokojem, nadzieją i siłą naszego życia.[...]

Po niemiecku:

Umiłowani Bracia i Siostry! Po wakacyjnej przerwie kontynuujemy od dziś cykl katechez o modlitwie. Ostatnia księga Nowego Testamentu, Apokalipsa św. Jana, ukazuje modlitwę wspólnoty jako wydarzenie dialogalne. Systematyczna modlitwa uczula nas na Bożą obecność w naszym życiu jako Tego, który nas podtrzymuje, prowadzi oraz napełnia nadzieją. Pan mówi: „Jam jest Alfa i Omega, (...) Ten, który jest i był, i który przychodzi, Pan wszelkiego stworzenia” (Ap 1, 8). Pan Bóg jest nieustannie obecny w historii człowieka jako ten, który działa i który oczekuje od nas wierności. Nieustanna rozmowa z Nim, modlitwa, pomaga nam coraz pełniej upodabniać się do Niego. Pan Bóg rzeczywiście wkracza w nasze życie, ukazując nam drogę do zbawienia i pokoju. Im pełniej znamy Chrystusa, kochamy i naśladujemy Go, tym bardziej czujemy potrzebę trwania z Nim na modlitwie, by w ten sposób podtrzymywać nadzieję i siłę do dalszego życia. Dzięki temu może On nas przemieniać. W siedmiu listach do antycznych Kościołów w rozdziałach 2 i 3 wzywa nas do nawrócenia. „Karcę każdego, kogo kocham” - mówi w rozdziale 3, w. 19. Motywem Jego działania jest zawsze miłość, która jest zarazem wezwaniem, aby nieustannie przybliżać się do Niego: „Kto głos mój usłyszy i drzwi otworzy, przyjdę do niego i będę z nim wieczerzał” (3, 20). Objawienie św. Jana jest wskazówką również dla nas do pójścia za Panem, do życia w jedności z Nim oraz we wzajemnej wspólnocie, aby w ten sposób ciągle na nowo jaśniała w świecie obecność Boga.[...]

Po hiszpańsku:

Drodzy Bracia i Siostry! Pragnę mówić dzisiaj o modlitwie w księdze Apokalipsy, która wprowadza nas w kontakt z żywą i dynamiczną modlitwą wspólnoty chrześcijańskiej zgromadzonej „w dzień Pański” (Ap 1, 10). Lektor przedstawia tej wspólnocie przesłanie powierzone przez Boga ewangeliście Janowi. Ze stałego dialogu pomiędzy nimi rozbrzmiewa symfonia modlitewna, która rozciąga się poprzez wielką różnorodność form aż do zakończenia [Apokalipsy]. Pierwsza część Apokalipsy (1, 4 - 3, 22) przedstawia nam w trzech kolejnych fazach postawę wspólnoty, która się modli: pierwsza ukazuje, że modlitwa powinna być przede wszystkim uwielbieniem Boga za Jego miłość, za dar Jezusa Chrystusa, który daje siłę, nadzieję i zbawienie. Druga faza stwierdza, że modlitwa pogłębia relację z Jezusem Chrystusem, przyjmując stopniowo postawę kontemplacyjną. Trzecia faza wskazuje, że Kościół na modlitwie, przyjmując słowo Pana, przemienia się i otrzymuje zachętę do skruchy, nawrócenia, wytrwania, wzrostu w miłości i ukierunkowania na drodze.[...]

Po portugalsku:

Drodzy Bracia i Siostry! W ramach „szkoły modlitwy”, którą wam zaproponowałem, chcę mówić dzisiaj o modlitwie w Apokalipsie, ostatniej księdze Nowego Testamentu. W pierwszej części tej księgi widzimy żywą i dynamiczną modlitwę wspólnoty chrześcijańskiej zgromadzonej w niedzielę, „dzień Pański”. Ogarnięta miłością Pana wspólnota czuje się wolna od więzów grzechu i nazywa siebie „królestwem” Jezusa Chrystusa: to znaczy należy tylko do Niego. Uznaje wielką misję otrzymaną na chrzcie, aby nieść światu obecność Boga. Kończy tę swoją celebrację uwielbienia, kierując wzrok bezpośrednio na Jezusa i z rosnącym entuzjazmem uznaje, że On posiada chwałę i moc, aby zbawić ludzkość. „Amen” kończy hymn uwielbienia Chrystusa Pana. To wszystko uczy nas, że nasza modlitwa, wiele razy złożona jedynie z próśb, powinna być przede wszystkim uwielbieniem Boga za Jego miłość, za dar Jezusa Chrystusa, który dał nam siłę, nadzieję i zbawienie. [...]

tłum. Radio Maryja/Telewizja Trwam

Congregavit nos in unum Christi amor http://adam-czlowiek.blogspot.com/ ________________________________